بررسی ۲۹۰ کودک مبتلا به بیماری دریچه ای قلبی روماتیسمی

زمینه و هدف: تب روماتیسمی حاد و بیماری قلبی ناشی از آن، از شایع ترین بیماری های قلبی اکتسابی کودکان در کشورهای در حال توسعه می باشد که نیاز به بستری، عمل جراحی، پیشگیری و مراقبت های طولانی مدت دارد و موجب مرگ و میر می گردد. در کشور ما اطلاعات در این زمینه به طور وسیع و جامع، محدود است؛ لذا سعی شد تا در این زمینه در یکی از مهم ترین مراکز قلب کودکان ایران، مطالعه انجام شود. روش بررسی: 290 بیمار مبتلا به بیماری قلبی روماتیسمی(rhd=rheumatic heart disease) که از سال 1364(آوریل 1985) تا پایان سال 1378(مارس 1999) به مدت 15 سال در بخش قلب کودکان این مرکز بستری شده اند، از نظر سن ابتلا، سن اولین بستری، جنس، فراوانی گرفتاری دریچه های قلب، نوع عمل جراحی، میزان عود آندوکاردیت و مرگ و میر مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: از نظر جنس تفاوت مهمی بین پسرها و دخترها نبود(51% پسر و 49% دختر بودند). متوسط سن ابتلا، 7/9 سال و محدوده آن، بین 16-4 سالگی بوده که 65% آنها در سن 12-7 سالگی مبتلا شده اند. متوسط سن بستری، 1/11 سال و محدوده آن، بین 18-4 سالگی بوده که 80% آنها در سن بالای 11 سالگی بستری شده اند. گرفتاری دریچه های قلب با معاینه فیزیکی، نوار قلب، رادیوگرافی ریه و اکوکاردیوگرافی تشخیص داده شده است و برای اکثر آنها آنژیوگرافی انجام شده است. گرفتاری دریچه میترال به تنهایی(ایزوله) در حدود نیمی از موارد(49%) و ابتلا توام دو دریچه میترال و آئورت در 5/39% و گرفتاری دریچه آئورت به تنهایی(ایزوله) در 5/3% و گرفتاری 3 یا 4 دریچه در 7% بیماران مشاهده شد. به عبارت دیگر دریچه میترال قلب در بیش از 90% موارد و دریچه آئورت در 44% بیماران، گرفتار بودند. 190 بیمار(65%)، تحت عمل جراحی دریچه قلب قرار گرفته اند که در 96 مورد(51%)، عمل جراحی دریچه میترال به تنهایی و در 83 بیمار(5/43%)، عمل دو دریچه میترال و آئورت انجام شد و در 10 بیمار(2/5%)، عمل جراحی دریچه آئورت به تنهایی انجام شد. عود تب روماتیسمی در 42 بیمار(14%)، آندوکاردیت در 16 بیمار(5/5%) و فوت در 4 بیمار(3/1%) مشاهده گردید. نتیجه گیری: گرفتاری روماتیسمی قلبی در دخترها و پسرها، تقریباً یکسان و شایع ترین سن ابتلا به آن، در سنین مدرسه می باشد. در این مطالعه در 65% بیماران نیاز به عمل جراحی و اکثراً تعویض دریچه بوده است؛ لذا بایستی توجه خاص به تشخیص و درمان زودهنگام عفونت استرپتوکوکی نمود تا بدین ترتیب بتوان از بروز عوارض جلوگیری کرد.